-
1 bultzatu
du/ad.1.a. to push, shove, heaveb. (irud.) barrengo grinak \bultzatu zuen lanera an burning inner desire drove him to work2. Tek. to propel, drive3. (sustatu) to promote, foster, further -
2 bultzatu
empujar,/ impulsar,/ apoyar, propulsar, promocionar -
3 толкать
bultzatu -
4 aholkatu
du/ad.1. (I) ( aholku eman) to advise, counsel; nire lagunak gaizki aholkatu ninduen my friend ill-advised me2. (zerbait egitera bultzatu) to exhort, persuade, admonish; \aholkatu zuen Adam hark ere har zezan sagar hartatik he also persuaded Adam to partake of that apple -
5 akuilatu
du/ad.1. ( akuiluaz zizatu) to goad; zezenak \akuilatu to goad bulls2. (irud.) ( egitera bultzatu, zirikatu) to encourage, urge; haurrak bide ona hartzera \akuilatu zituen she urged children to do right; bizi beharrak lanera akuilatzen baikaitu as the need to live spurs us on to work; goseak \akuilaturik spurred on by hunger -
6 bizkar
[cf. Iber. biscar] iz.1. Anat.a. back; \bizkarrean konkorra zuen he had a hump on his back; \bizkarrean hartuta ekarri zuen he carried it over on his back; \bizkarra izerdiz bustia zuen his back was drenched with sweatb. (animaliena) back; katuak \bizkarra {altxatu || jasko} zuen the cat arched its back; astoaren \bizkarrean jarrita placed on the donkey's back; \bizkarrez \bizkar on the backs of animals; e-i \bizkarra {hautsi || mindu} to break sth's backc. (sorbalda) \bizkarrak {goratu || eragin} to shrug one's shoulders; \bizkarka bultzatu |\bizkarrez indar egin to push with one's shoulder2. (irud.)a. (gain) besteren \bizkarretik bizi izan to freeload off sb; besteren \bizkar mantentzen da he scrounges off othersb. (ardura, e.a.) zure \bizkar dago it's your responsibility | it's on your shoulders; bere \bizkar hartu du lan hori he took on that job; gurasoen \bizkar jaso dira ikastetxe berriak the building of new schools has been borne by the parents; i-en \bizkarrera erori to fall on sb's shoulders; i-en {egin || eman} to pin on sbc. hamaika barre egin dute gure \bizkar they've had many a laugh at our expense; i-i \bizkarra berotu to give sb a beatingd. i-i \bizkarra eman to turn one's back on sbe. \bizkarrez haizeari joan Naut. to sail with the wind; \bizkarrez argira egon to be against the light3.a. (mendiari d.) ridge; Elorretako \bizkarrean gelditu ginen we stayed on Elorreta ridgeb. (uhinari d.) crest; uhinaren \bizkarrean on the crest of the wavec. (liburuari d.) spined. (teilatua) ridgee. (aulkiari d.) back -
7 bulkatu
du/ad.1. (bultzatu)a. to push, shove ; datorren urak bulkatzen du han aurkitzen dena the incoming water is sweeping away everything around thereb. (irud.) to propel, drive; hartara bulkaturik driven there2. Kir. pilota eskuaz \bulkatu to slam a ball -
8 ekarri
iz.1. ( hitz etorria) eloquence, glib, fluency, palaver formala. ; \ekarri ederra du he's glib | he's got the gift of gab ; ez daukat modurik haren \ekarriari erantzuteko I'm unable to answer his glibness; \ekarri handiko hizlaria an eloquent speaker ; \ekarri oneko well-spoken, articulate, eloquent2. ( irabazia) income, earnings; aitaren \ekarria ez zen nahikoa etxeko gastuei aurre egiteko Dad's income wasn't enough to meet household expenses3.a. ( lilura, joera) propensity, liking, penchantb. inclination, fondness, liking, bent4.a. ( fruitua) fruit, productb. ( zeremana) contribution; Aita Barandiaranen \ekarria Aita Barandiaren's contributionc. ( emaitza) production; baratza honek \ekarri onak izan ditu this vegetable garden's had a good yield6. ( zeremana) contribution du/ad.1.a. to bring, fetch, get; \ekarri hona! bring it over here!; berriz \ekarri to bring back; zer dakarzu? what are you bringing? egunero zer ekartzen duzu? what do you bring every day? ; \ekarri! hand it over! ; \ekarriko ditut behiak tegira I'll bring the cows to the stableb. ( garraioek) to carry, transportc. to hold, bear; burua gora ekartzen du he holds his head highd. ( izen) to bear \ekarri behar duzu arbasoen izena you must bear your ancestors' name; Georges Pompidou zenaren izena dakarren erakundea the organization that bears the name of the late Georges Pompidoue. (l andareak, animali mota) to introduce ( -ra: to)2. ( aldizkaria, egunkaria) to carry, have, print ; egunkari honek ez dakar ezer Mongoliako politikari buruz this paper doesn't carry anything about Mongolian politics3. ( sorrarazi, behartu)a. to bring up; hori erran nion, solasak \ekarririk I told him that as it came up in the conversation; arazoak besterik ez dizkizu ekartzen it {causes || brings} you nothing but problems ; erabaki horrek kalteak \ekarriko ditu that decision will bring about harmb. ( behartu; bultzatu) to make, bear down on i-r e-r egitera \ekarri to bear down on sb to do sth ; honek nakar zuri idaztera that {made || induced} me to write you ; mendera \ekarri to subduec. ( gorrotoa) to bring about, stir up, cause, give rise to ; eztabaida horiek gorrotoa dakarte those arguments cause hatredd. gogora \ekarri to remind ; egoera horrek Lehenengo Mundu Gerra gogora dakarkit that reminds me of the First World War4. ( aipatu, aitatu) to quote, cite; ekartzen dizkizut haren hitz berak I'll quote you his very words ; istorioak ekartzen du the story mentions him ; nitaz dakarren lekutasuna the testimony referring to me5.a. ( lege) to invoke, evokeb. ( salapen, e.a.) to bring ; ez zen salapena \ekarri the charge wasn't brought6.a. ( eman) to hand, pass; \ekarri plater hori! hand me that plate!b. ( maitatasuna, obedientzia, e.a.) to have, bear; gurasoei obedientzia \ekarri behar diegu we must obey our parents ; gurasoei begirunea \ekarri behar diezu you must have respect for your parents ; gain-gaineko amodioa ekartzen dio she loves him intensely7. ( suposatu) to mean; gerlak heriotza dakar berarekin war means death; horrek diru asko dakar berarekin that means a lot of money8. ( sinestarazi) to bring round, persuade; nahi dudanera \ekarriko dut I'll bring her round to what I want9. ( nozitu, oinazetu) to suffer ; min handiak \ekarri ditu she's suffered great pain11. ( itzuli) to translate (- ra: into)12. ( landareak, alea) to bear, produce13. ( gutxitu) to bring down, reduce nire zorra hutsera \\ erdira \ekarri nahi dut I want to bring my debt down to zero \\ by half14. ( gertu izan) to be near; euria dakar it's going to rain | rain's just around the corner ; laster umea dakar she's going to have a baby soon15. Mat. to multiply; bi hamarrek ekartzen dute hogei two multiplied by ten equals twenty16. ( joera ukan) to tend towards; hordikeriara \ekarria with a propensity for drunkenness17. Kir. (pilota) to return; aise \ekarri\\\ekarridu Galartzak sakez botatakoa he easily returned Galartza's serve18. ( jarraitu) to follow egunak eguna eta ez dira elkar iduriak one day follows the next and they're not alike Oharra: ekarri duten esaerak aurkitzeko, bila itzazu izenaren, adjektiboaren eta abarren adieran, adib., gogora ekarri aurkitzeko, bila ezazu gogora adieran -
9 eragin
iz.1. ( astinketa) shaking, jolt2.a. influence, sway; Jean Etxapareren \eragina euskal literaturan the influence of Jean Etxapare in Basque literature; \eragin handiko gizona an influential man; euskarak jasaten duen erdarearen \eragina the influence of {Spanish || French} that Basque {suffers || labours} under; \eraginpeko eremu (Pol.) area of influence; medikuek aspalditik jakin izan dute gure barruko jarrerak eta ongizateak \eragin handia dutela gure gorputzaren osasunean doctors have long known that our mental outlook and well-being affect our physical healthb. ( efektua, emaitza) effect, outcome3.a. impulse ; bihotzaren \eraginez spurred by the heart ; \eraginik gabe eginik ez nothing gets done if no one gets it done; euskaltzaleen \eraginez sortu ziren lehengo ikastolak the setting up of the first Basque-medium schools was spurred on by people who loved Basqueb. ( espirituarena) prompting5. ( sendagaiari d.) effect, effectiveness; sendagai baten \eragin the effectiveness of a medicine io.1.a. ( haurra) active; \eragin izan to be a livewireb. ( heldua) antsy, uneasy; neska \eragin naughty girl2. diligent3.a. ( azkar) prompt, quickb. ( zalu, bizkor) agile, nimble4. ( behartu) forced, coerced5. ( ospetsua) distinguished, celebrated du/ad.1.a. ( eginarazi) to make (sb) do, {have || get} sth done; egizu eta \eragin do it and make sure it's done; arropa berria \eragin nion jostunari I had the tailor make new clothes; amak {arrotzari || zurginari} sehaska \eragin zion mother had the carpenter {make || build} the cradle; traineru berria \eragin dute they've had a new boat builtb. ( sorrarazi) to cause; tabakoak \eragindako gaixotasuna a disease caused by to baccoc. ( aditz elkartuekin) Zurineri barre \\ nigar \eragin zion he made Zurine laugh \\ cry2. ( ibilarazi, erabili)a. to move, drive; haurrari \eragin zion sehaskan she rocked the baby in the cradleb. Tek. to drive, propel; motoreak \eragindako ponpa motor-driven pump; hankei \eragin i. to move one's legs ii. ( pixka bat) to wiggle one's legsc. arraunari \eragin to row, move the oar ; zigorrari \eragin to snap a whipd. ( gorputzatalari d.) besoei \eragin to wave one's arms ; buruari \eragin zion i. ( ezetz esateko) he shook his head ii. ( baietz esateko) he nodded his head ; eskuari \eragin to wave one's hand ; hankei \eragin i. to move one's legs ii. ( pixkat) to wiggle one's legs; buztanari \eragin to wag one's tail3. ( bultzatu)a. to spur, drive; gorrotoak \eraginda, haiek guztiak hil zituzten driven by hatred, they killed them all; zerk \eragin zizun hori esatea? what made you say that?; goseak \eraginik, herritik irten ziren driven by hunger, they left their villageb. ( inork idi, ardi, e.a.) to drive, herd; artzainak artaldeari larrera \eragin zion the shepherd drove the flock to pasture4. ( abiarazi) to activate; alarmari \eragin zion he activated the alarm5. to affect, influence; sukarrak ez zion \eragin the fever didn't affect him; Afrikako beroak ikaragarri \eragin zion the African heat affected him terribly; alkoholak izugarri eragiten dio alcohol affects him terribly6.a. ( zukua, zopa) to stirb. ( jiratu) to turn, turn over; eragiok, mutil, aurreko danbolin horri turn over that chestnut roaster in front of you, my boyc. (irud.) esan eta esan, \eragin\\\eragin eta erabili, azkenean aspertu ziren in talking and taking about it, dwelling on it to no end, they finally grew tired of it7. ( -(r)i abantaila ukan) i-i \eragin to have it over sb | to be ahead of ; askoz eragiten dio he's well ahead of him ; gaitz horrek gaitz guztiei eragiten die that evil goes beyond all evils8. ( e-r egiteko agindu) to commission, order ; soineko berria \eragin du datozen jaietarako she ordered a dress for the upcoming festival9. ( bihurtu) Lit. to turn; zure buruaz ere ez duzu zin eginen, zeren ez baitzara ile bakar baten xuri edo beltx eragiteko you are not to swear by your own head because you cannot turn one hair of it white or black10. ( ekin) to practice; lanbideari \eragin to practise a profession da/ad.1. ( erotu, zoratu) to go mad \eragin jatzu (B) you've gone mad2. ( hezur, e.a.) to dislocate eskua \eragin zaio his hand become dislocated -
10 mugitu
iz. rotted out trunk du/ad.1.a. to move; norbaitek mahaia \mugitu du somebody's moved the table; flakiarekin ezin du \mugitu hanka he's so gaunt he can't move his legb. ( behatzak, e.a.) to move, wiggle2. ( bultzatu, e.a.) to move, stir, arouse; plangintzak ez du inor \mugituko planning is not going to move anyone da/ad.1. to move; mugi, mugi! move it, move it!b. (irud.) to move; denbora ez da mugitzen bazter hauetan time doesn't move in these parts2. to move, rise up; langileak \mugitu egin dira the workers have risen -
11 sendoki
adb.1. ( indarka) with all one's strength, vigorously; \sendoki bultzatu zuten auto erretenetik atera ahal izateko they pushed the car with all their might to get it out of the ditch2. valiently; \sendoki borrokatu to fight valiently | to put up a good fight3. ( tinko) fast; \sendoki sartuta dago it's stuck fast
См. также в других словарях:
Basque (liste Swadesh) — Liste Swadesh du basque Liste Swadesh de 207 mots en français et en basque unifié. Sommaire 1 Présentation 2 Liste 3 Voir aussi 3.1 Bibliographie … Wikipédia en Français
Liste Swadesh Du Basque — Liste Swadesh de 207 mots en français et en basque unifié. Sommaire 1 Présentation 2 Liste 3 Voir aussi 3.1 Bibliographie … Wikipédia en Français
Liste Swadesh du basque — Liste Swadesh de 207 mots en français et en basque unifié. Sommaire 1 Présentation 2 Liste 3 Voir aussi 3.1 Bibliographie … Wikipédia en Français
Liste swadesh du basque — Liste Swadesh de 207 mots en français et en basque unifié. Sommaire 1 Présentation 2 Liste 3 Voir aussi 3.1 Bibliographie … Wikipédia en Français